Το χωριό και ο κόσμος του (9) …..Από τα χρόνια του προπερασμένου αιώνα μέχρι τις μέρες μας.. (από το οικογενειακό μας αρχείο) Γιάννης Γιαννακόπουλος

 Τα «υποζύγια», άλογα, μουλάρια ή γαϊδούρια, ήταν οι ουσιαστικοί «βοηθοί» των κατοίκων στα χωριά μας, τα μεταφορικά μέσα, αυτά που εξασφάλιζαν  τις μεταφορές αγαθών και ανθρώπων προς και από το χωριό, που έκαναν το όργωμα, τη σπορά, το αλώνισμα, που πήγαιναν  στο μύλο τα γεννήματα και γύριζαν με αλεύρι, που πήγαιναν το γαμπρό και έφερναν τη νύφη και τα προικιά της,  που συμμετείχαν στα μικρά και τα μεγάλα της ζωής του χωριού.

Μίλαγαν οι άνθρωποι με τα ζώα τους για να σπάει η μοναξιά του ταξιδιού και αυτά μάθαιναν  όχι μόνο το δρόμο για το σπίτι, το χωράφι ή για το άλλο χωριό,  αλλά και τα χούγια, τις συνήθειες του αφεντικού: Για παράδειγμα σταματούσαν όταν διασταυρώνονταν με άλλους ανθρώπους, γιατί έμαθαν ότι μια (μικρή) στάση για  μια σύντομη καλημέρα  θα την έκανε οπωσδήποτε το αφεντικό τους. Ήταν αδύνατο να μην ανταλλάξουν μερικές κουβέντες  όταν διασταυρώνονταν  άνθρωποι, ακόμη και αν ήταν μέχρι τότε άγνωστοι, όπως συνέβαινε σε ταξίδια προς άλλα χωριά. Θα έβρισκαν τρόπο (κοινούς συγγενείς ή  φίλους/γνωστούς) για να μιλήσουν. (Παροιμιώδης έχει μείνει η φράση «Καλ(η)μέρα μαρί,….. Ούστ!!!.», την οποία λέει η  γυναίκα/ οδηγός του ζώου αφενός να καλημερίσει αυτή που συναντά, αφ ετέρου να προστάξει το γαϊδούρι να προχωρήσει, επειδή το  συμπαθές τετράποδο,  μόλις άκουγε να μιλάει η ιδιοκτήτρια, σταματούσε  αμέσως, για να  διευκολύνει την κουβέντα τους…). Να θυμηθούμε επίσης ότι σημαντικό μέρος των μεταφορών σε κάθε σπίτι, αναλάμβαναν οι γυναίκες της οικογένειας ….

Φαίνονται μακρινά όλα αυτά;  Όμως δεν είναι …

Τα υποζύγια ήταν χρήσιμα και στους  πολέμους: Μεταφέρουν όπλα, πυρομαχικά ή εφόδια, διαταγές ή τραυματίες και τόσα άλλα. Για το σκοπό αυτό οι ίπποι και οι ημίονοι επιτάσσονται από τις αρμόδιες αρχές και μπαίνουν στην υπηρεσία της πατρίδας.

Για τους σχεδιασμούς  των επιχειρήσεων  έπρεπε να γνωρίζει, η αρμόδια Στρατιωτική Αρχή, τι, πόσα, ποια ζώα υπάρχουν  και πού, με τα επί μέρους χαρακτηριστικά του κάθε ζώου  (Γένος, ηλικία, ανάστημα, χρώμα, μέγεθος Ελληνικού πετάλου, Μέγεθος Γαλλικού πετάλου, και λοιπά). Για το σκοπό αυτό, γίνεται απογραφή, ταξινόμηση των ζώων και εκδίδεται για κάθε ζώο το σχετικό βιβλιάριο, το εξώφυλλο του οποίου φαίνεται παραπλεύρως. Το βιβλιάριο (Πιστοποιητικό κυριότητας Υποζυγίου)  περιέχει τη σελίδα επίταξις και τις «Υποχρεώσεις Ιδιωτών εκ του Κώδικος» στις οποίες  μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται και η: « Εν περιπτώσει επιστρατεύσεως να σπεύδωσιν ταχέως εις τα καθοριζόμενα Κέντρα επιτάξεως προς αποφυγήν προστίμων και λοιπών συνεπειών προβλεπομένων υπό του Νόμου, μεθ εαυτών να φέρωσι και το παρόν».

Δεν γνωρίζουμε αν οι απογραφές που γίνονταν τότε, είχαν το ίδιο αποτέλεσμα με τις σημερινές που κάνει το κράτος, που όλο ψάχνει για μισθωτούς, συνταξιούχους, ασθενείς, υγιείς  και λοιπούς και όλο έχει έλλειμμα. Ελπίζουμε όμως ότι στον αιώνα της πληροφορίας θα βρεθούν οι τρόποι που θα εξασφαλίζουν την ακρίβεια και την εγκυρότητα των δεδομένων.

(Χωριάτικοι Αντίλαλοι, τεύχος 139)